İstanbul Arabuluculuk Konferansı’nın altıncısı Birleşmiş Milletler (BM) Genel Sekreteri Antonio Guterres ve Dışişleri Bakanı Mevlüt Çavuşoğlu’nun iştirakiyle 31 Ekim’de düzenlenecek.
Bu yıl “Barış İçin Memleketler arası Arabuluculuk: Durum Değerlendirmesi ve İleriye Bakış” temasıyla düzenlenecek İstanbul Arabuluculuk Konferansı’nın açılışını Çavuşoğlu ve Guterres yapacak.
İlki 2012’de düzenlenen ve konusunda uzman yerli ve yabancı iştirakçileri bir ortaya getiren konferans, orta buluculuk alanında bilgi ve deneyim paylaşımı için değerli bir platform oluşturuyor.
Türkiye, bu yılki konferans marjında, BM Genel Sekreteri’nin Yüksek Seviyeli Arabuluculuk Müracaat Heyeti üyeleriyle düzenleyeceği toplantının da mesken sahibi olacak.
Danışma heyetinde Finlandiya, Nijerya ve Kırgızistan’ın eski devlet liderleri, Ürdün, Cezayir, Tanzanya, Endonezya, Guatemala, Şili’nin eski dışişleri bakanları Afganistan’ın eski Bayan İşleri Bakanı ile BM ve kimi kuruluşların eski üst seviye yöneticileri bulunuyor.
Konferans çerçevesinde barış ve orta buluculukta bölgesel ve milletlerarası örgütlerin rolü ele alınacak, orta buluculuk ve barış çalışmalarındaki yeni durum hakkında BM Genel Sekreteri’nin Yüksek Seviyeli Arabuluculuk Müşavere Heyeti üyeleriyle bir panel düzenlenecek ve gelişen teknolojilerin barış gayretlerine tesirleri tartışılacak.
Konferansta siyaset yapıcılar, diplomatlar, memleketler arası kuruluşlar, sivil toplum örgütleri, bayan ve gençlik kümeleri ile özel bölüm temsilcileri ortasında ara buluculuk bağlamında sinerji yaratılması, “bölünmelerin yahut tekrarların önlenmesi yoluyla tamamlayıcılığın, eşgüdüm ve kapsayıcılığın artırılmasıyla orta buluculukta teknolojinin rolü” üzere mevzular ele alınacak.
İİT ÜYESİ ÜLKELER ARABULUCULUK KONFERANSI
İstanbul Arabuluculuk Konferansından çabucak sonra ise Türkiye, 1 Kasım’da yeniden İstanbul’da düzenlenecek İslam İşbirliği Teşkilatı (İİT) Üyesi Ülkeler Üçüncü Arabuluculuk Konferansı’na konut sahipliği yapacak.
Açılış konuşmasını Dışişleri Bakanı Mevlüt Çavuşoğlu’nun yapacağı “Etkin Arabuluculuğa Dair Yaklaşımlar: Kültürel Hassasiyetleri Gözeten Arabuluculuğun Rolü” temalı konferansa BM Medeniyetler İttifakı Yüksek Temsilcisi Miguel Angel Moratinos da katılacak.
Konferans, İİT’nin orta buluculuk kapasitesinin gözden geçirilmesi, İİT Arabuluculuk Dostlar Temas Kümesi’nin üzerinde mutabık kaldığı yol haritasının uygulanması bağlamında kültürel hassasiyetleri gözeten Arabuluculuk Davranış Prensipleri Rehberi’nin oluşum sürecine katkı sağlaması bakımından kıymet taşıyor.
TÜRKİYE’NİN MİLLETLERARASI ORTA BULUCULUKTA ROL
Türkiye, milletlerarası problemlerin barışçıl tahlil prosedürlerinden biri olarak BM Kuralı’nda yeri olan orta buluculuk konusunda farkındalık ve kapasite yaratılması çalışmalarında global ölçekte rol oynuyor.
Türkiye, orta buluculuğun önleyici diplomasi ve uyuşmazlıkların tahlili bakımından sahip olduğu kıymeti milletlerarası toplum nezdinde daha görünür kılmak ve orta buluculuk gayretlerine daha fazla emek ve kaynak ayrılmasını sağlamak hedefiyle, Finlandiya ile 2010’da New York’ta BM bünyesinde “Barış için Arabuluculuk” teşebbüsünü başlatmıştı.
Türkiye, orta buluculuktaki memleketler arası rolünü BM, Avrupa Güvenlik ve İşbirliği Teşkilatı (AGİT), İİT çerçevesinde başlattığı müstakil teşebbüslerde eş lider pozisyonu, mesken sahipliği yaptığı memleketler arası orta buluculuk konferansları serisi, Arabuluculuk Sertifika Programı üzere çok boyutlu bir teşebbüs mimarisiyle de yürütüyor.
Türkiye’nin orta buluculuk faaliyetlerine katkıları ortasında Irak, Lübnan ve Kırgızistan’da iç uzlaşının sağlanmasına yönelik uğraşları, Balkanlar’ın kalıcı barış ve istikrar ortamına kavuşması için Bosna-Hersek, Sırbistan ve Hırvatistan’ın iştirakiyle başlattığı iki başka üçlü iş birliği süreci, Afganistan’da barış ve güvenliğin temini bakımından kıymetli bir role sahip Pakistan’la birlikte hayata geçirilen üçlü iş birliği düzeneği, İsrail ile Suriye ortasındaki dolaylı görüşmelerde oynadığı kolaylaştırıcı rol, İran’ın nükleer programına ait sorunun barışçıl halde ve diyalog yoluyla çözümlenmesi için ortaya koyduğu uzlaştırıcı uğraşlar, Somali ve Somaliland ortasındaki görüşmelerdeki rolü ile Filipinler barış sürecine takviyesi yer alıyor.
Türkiye, bunlara ek olarak memleketler arası kuruluşlarda orta buluculuk konusunu “ara buluculuk nedir, uygun orta buluculuk nasıl yapılır, orta bulucu nasıl yetiştirilir” üzere kurallar biçiminde kapasite olarak geliştirmeye çalışıyor.
BM Genel Sekreteri Guterres’in bu yılki konferansa katılması Türkiye’nin orta buluculuk alanında sarf ettiği gayretlerin olumlu bir yansıması olarak bedellendiriliyor.