Türkiye’de çalışanların yüzde 41,5’i vakit baskısı yaşadığını söz ederken, istihdamda olanların yüzde 29,8’i çalışma vaktinin başlangıç ve bitişine kendisinin karar verebildiğini belirtti.
Türkiye İstatistik Kurumunun (TÜİK) yılın ikinci çeyreğine ait “İş Tertibi ve Çalışma Vakti Düzenlemeleri” araştırmasının sonuçları açıklandı.
Buna nazaran, bu yılın ikinci çeyreğinde istihdamda olan 28 milyon 269 bin kişinin yüzde 29,8’i çalışma vaktinin başlangıç ve bitişine kendisinin karar verebildiğini belirtti. Bu oran erkeklerde yüzde 28,5, bayanlarda yüzde 32,7 oldu.
Çalışanların yüzde 9’u çalışma vaktinin başlangıç ve bitişine makul kısıtlamalara nazaran kendisinin karar verebildiğini, yüzde 61,1’i ise patron, kurum, müşteriler, yapılan işler yahut yasal düzenlemelere nazaran belirlediğini kaydetti.
İşteki durum prestijiyle fiyatlı yahut yevmiyeli çalışanların yüzde 6,2’si, patronların yüzde 77,6’sı, kendi hesabına çalışanların yüzde 83’ü, fiyatsız aile personellerinin ise yüzde 78,2’si çalışma vaktinin başlangıç ve bitişine kendisinin karar verebildiğini bildirdi.
EN SIKINTI OPERATÖR VE MONTAJCILAR MÜSAADE ALIYOR
Bir çalışma günü içerisinde saatlik müsaade alabilmenin en güç olduğu meslek kümesi, yüzde 31,6 ile tesis ve makine operatörleri ve montajcılar oldu. Birebir meslek kümesinde çalışanların yüzde 40,4’ü ise üç iş günü içerisinde takip eden birkaç gün için müsaade alabilmenin sıkıntı olduğunu tabir etti.
Saatlik müsaade alabilmenin en kolay olduğu meslek kümesi, yüzde 97,8 ile nitelikli tarım, ormancılık ve su eserleri oldu. Bu kümede çalışanların yüzde 94,1’i günlük müsaade alabilmenin kolay olduğunu kaydetti.
ÇALIŞANLARIN YÜZDE 41,5’İ VAKİT BASKISI YAŞIYOR
Yeterli olmadığı düşünülen vakit aralığında vazifesi bitirmek zorunda olmak vakit baskısı altında çalışmayı söz etmektedir. Araştırma sonucuna nazaran, çalışanların yüzde 41,5’i vakit baskısı altında çalıştığını belirtirken geri kalan yüzde 58,5’i çalışırken vakit baskısı yaşamadığını tabir etti.
Ücretli yahut yevmiyeli çalışanlardan vakit baskısı altında çalıştıklarını belirtenlerin oranı yüzde 47,3 iken bu oran patronlarda yüzde 39,3, kendi hesabına çalışanlarda yüzde 29,3, fiyatsız aile personellerinde ise yüzde 24,8 oldu.
Ücretli yahut yevmiyeli çalışanların yüzde 48,8’i iş yerinde çalışma saati kaydı, yüzde 11,0’i ise iş yerinde bulunma kaydı tutulduğunu belirtti. İş yerinde bulunma yahut çalışma saati kaydı tutulmayanların oranı yüzde 40,1 oldu. Sanayi bölümünde çalışma saati kaydı tutulanların oranı yüzde 65,5, iş yerinde bulunma kaydı tutulanların oranı yüzde 6,3 olarak gerçekleşti. Bu oranlar hizmet dalında ise sırasıyla yüzde 47,3 ve yüzde 13,3 olarak kaydedildi.
İstihdamda olanların yüzde 21,7’si ile son iki ayda çalışma vakti dışında müşteri, amir yahut patron tarafından işle ilgili hususlarda bir yahut iki kez, yüzde 9,6’sı ile üç yahut daha fazla sefer irtibata geçildi. Üç yahut daha fazla kere irtibata geçilenlerin yüzde 2,8’inin sonraki iş gününden/mesai saatinden evvel harekete geçmesi beklenirken, yüzde 6,7’sinin harekete geçmesi beklenmedi. Son iki ayda iş ile ilgili mevzularda çalışma saatleri dışında hiç irtibata geçilmeyen çalışanların oranı ise yüzde 68,7 oldu.
İŞ YERİNE ULAŞMA SÜRESİ
Çalışanların yüzde 30,3’ü mesken ile iş ortası (tek yön) ortalama ulaşım müddetinin 15 dakikanın altında olduğunu belirtirken, yüzde 30,3’ü 15-30 dakika ortasında, yüzde 26,6’sı 30-59 dakika, yüzde 6,2’si ise 60-89 dakika ortasında iş yerine ulaştığını belirtti. Mesken ile iş ortasındaki ulaşım mühleti 90 dakika ve üstü olarak belirtenlerin oranı ise yüzde 1,3 olarak gerçekleşti. Çalışanların yüzde 5,4’ü işlerini kendi konutundan yürüttüğünü belirtti.
Bu yıl birinci sefer açıklanan “İş Tertibi ve Çalışma Vakti Düzenlemeleri” isimli özel bahisli araştırma, nisan-mayıs-haziran devri “Hanehalkı İşgücü Araştırması” ile birlikte uygulandı. Avrupa Birliği’ne (AB) ahenk çalışmaları kapsamında gerçekleştirilen, iş tertibi ve çalışma vakti düzenlemelerinin çalışanlar için içerdiği esnekliklerin tespitine yönelik bilgi derleyen araştırma, 15 yaş ve üzerindeki çalışan tüm bireyleri kapsıyor. AB ile birebir periyotta uygulanan araştırma, bu bahiste Türkiye’de yürütülen birinci modüler anket olma özelliği taşıyor.