İstanbul’un en çok yerli ve yabancı ziyaretçi ağırlayan tarihi mekanlarından Yerebatan Sarnıcı, 9 metre yüksekliğinde 336 sütunu ve 2 Medusa heykeliyle, görenleri kendine hayran bırakıyor.
Ayasofya ve Sultanahmet Mescidi’nin içinde Erenköy travesti bulunduğu Tarihi Yarımada’da yer alan görkemli yer kimi vakit Hollywood imali gişe rekoru kıran sinemalara bahis olurken her gün ziyaret eden yüzlerce kişinin ise fotoğraf karelerini süslüyor
Bizans imparatoru I Eryaman travesti Jüstinyen tarafından 542’de yaptırılan sarnıç daha evvel tıpkı yerde bir Bazilika bulunduğundan Bazilika Sarnıcı olarak da bilinirken suyun içinden yükselen ve sayısız üzere görülen mermer sütunlar sebebiyle de halk ortasında Esat travesti Yerebatan Sarayı olarak tanındı
İstanbul Büyükşehir Belediyesi Kültür AŞ tarafından işletilen 140’a 70 metre ölçülerindeki sarnıç 9 bin 800 metrekarelik alanda 100 bin ton su depolama kapasitesiyle dikkati çekiyor
Bizans Fındıkzade travesti devrinde imparatorların ikamet ettiği büyük sarayın ve bölgedeki başka sakinlerin su gereksinimini karşılayan sarnıç İstanbul’un 1453’teki fethinin akabinde bir süre daha kullanılarak padişahların ikamet ettiği Topkapı Sarayı’nın bahçelerine sarnıçtan su Fulya travesti verilmesi mümkün hale geldi
HER BİRİ 9 METRE YÜKSEKLİĞİNDE 336 MERMER SÜTUN BULUNUYOR
Sarnıçta yer alan her biri 9 metre yüksekliğinde birbirine 4 80 metre uzaklığındaki 336 mermer sütunun başlıkları yer yer farklı özellikler taşıyor Köşeli yahut yivli biçimde olan birkaçı hariç büyük çoğunluğu silindir biçiminde olan sütunların büyük bir kısmı tek bir kısmı ise iki kesimden oluşuyor
Tuğladan örülmüş 4 80 metre kalınlığında duvarların yanı sıra tuğla döşeli yere sahip sarnıçta kullanılan kalın Horasan harcı sarnıcın su geçirmez hale gelmesini sağlıyor
Durgun su yerine akar suyu tercih eden Osmanlıların kendi su tesisini kurduktan sonra kullanmadığı anlaşılan Sarnıç 1540’lı yıllarda Bizans kalıntılarını araştırmak üzere İstanbul’u gezen Petrus Gyllius tarafından yine gündeme getirildi
Osmanlı Devleti sırasında iki sefer tamire uğrayan sarnıç 1987’de İstanbul Büyükşehir Belediyesi tarafından temizlenip bir seyahat platformu yapılmasının akabinde ziyarete açıldı
En son 1994’te büyük bir paklık ve bakımdan geçen sarnıç ziyarete kapatılmadan kapsamlı bir onarım çalışmasından geçiyor
MEDUSA BAŞI
Roma Periyodu heykel sanatının dikkat çeken örneklerinden olan iki Medusa başı sarnıcın kuzeybatı köşesindeki iki sütunun altında kural olarak yer alıyor
Sarnıcın inşası sırasında salt sütun düsturu olarak kullanılması gayesiyle getirildikleri düşünülen lakin sarnıca nereden getirildiği tam olarak bilinmeyen heykeller ziyaretçilerden ağır ilgi görüyor
Yunan mitolojisinin en ünlü karakterlerinden biri olan yılan saçlı Medusa’nın bir efsaneye nazaran kendisine bakanları taşa çevirme gücüne sahip Gorgon canavarlarından biri olduğuna inanılırken o devir büyük yapılar ve özel yerleri korumak için Gorgon fotoğraf ve heykelleri kullanıldığı sarnıca bu nedenle heykellerin konulduğu sanılıyor
Bizans’ta kılıç kabzalarına da işlendiği görülen Medusa tasvirinin sütun düsturlarına karşıt olarak yerleştirilmesi dikkati çekiyor
Medusa heykelleri sütunları ve Gözyaşı Taşı ile Ağlayan sütun her geçen gün daha fazla ziyaretçinin uğrak noktası olan Yerebatan Sarnıcı her gün 9 00 18 30 saatleri ortasında görülebiliyor