1- 2017’DE İSMİNDEN EN ÇOK KELAM ETTİRENLERDEN BİRİ BİTCOİN VE KRİPTO PARA DÜNYASIYDI. BİTCOİN VE KRİPTO PARALAR İÇİN 2018 NASIL BİR YIL OLACAK? BEKLENTİLERİNİZ NELER?
2017’de dünya yalnızca ortalarında en popüleri olan Bitcoin’le değil, sayıları daha şimdiden 1500’leri bulan farklı kripto paralarla adeta bir “dijital altına hücum” histerisi yaşadı. Şu anda biraz duruldu üzere görünse de bu alandaki gelişim ve devinim, üstelik exponansiyel olarak yükselecek, artacak.
Aslında olay kripto paraların kendisi değil de onların üzerinde çalıştığı, rastgele bir merekeze, otoriteye ilişkin olmayan, internete bağlı herkesin erişebildiği “blockchain” denilen Küresel Database/Veri Tabanı.
2018 ve sonrasında kripto para ve blockchain kullanımı önlenemez, durdurulamaz biçimde çığ üzere yaygınlaşacak. Dünya yeni, aracısız, vergisiz, kurulsuz, direkt “alış, veriş, değişim, kontrat vb.” sistem ve süreçlerini hevesle, hatta hırsla denemeye, daha da geliştirmeye başlayacak, devam edecek.
Şu anda bile Tesla, eBay, PayPal, Microsoft, McDonalds, Subway, Zynga, ReMax-London, Bitcoin kullanmaya ve kabul etmeye başlayacaklarını duyurdular. İsviçre hükümeti vergi ödemelerinde Bitcoin kabul etmeye başladı. Dubai dünyanın birinci “blockchain şehri” olmak istediğini ilan etti. Bunlar hiç de yabana atılamayacak kadar büyük ekonomilerden gelen açıklamalar ve gelişmelerin işaret fişekleri. Aşağıdaki etiket ve öteki kripto paralar için benzerleri her yerde salgın üzere yayılacak, buna hiç kuşku yok… Şimdilik Bitcoin dijital dolar üzere oldu, başka paralar onu izleyecek.
Uzmanlar, 2018’de popülaritesinin artması beklenen kripto para ve blockchain alanlarında şu projeleri dikkatle takip edin diyorlar;
Skycoin (kendi blockchain’ini yaratmak isteyenler için platform), Xaurum (karşılığı altın olan tek kripto para, volatilitesi başkalarından daha düşük, Stratis (bireylere özgün blockchin geliştirebilme imkanı sağlayan platform), Shift (sansürlenemez, Facebook, YouTube üzere aracılara gerek duymadan datanızı paraya çevirebileceğiniz bir diğer blockchain platformu), Dovu (saatte 25 GB veri üretmesi beklenen akıllı otomobillerin verisi ile ticaret yapmayı hedefleyen bir uygulama) (Kaynak Forbes)
2- RUSYA’NIN DEVLET ELİYLE HAYATA GEÇİRİLECEK BİR KRİPTO PARA ÜZERİNDE ÇALIŞMALAR YAPTIĞI BİLİNİYOR. ZATİ DEVLETLERİN BASKINDAN KAÇMAK İÇİN YATIRIMINI BU ALANA KAYDIRAN 21. YÜZYIL İNSANI DEVLETLERİN BU DÜNYAYA ENTEGRE OLMASINA NASIL BİR REAKSİYON VERECEK?
İnsanlar dünyadaki ticari, hukuksal ve vergisel sistemlerin nasıl işlediğini, ulusal ve milletlerarası finansal operasyonlarda dönen dolapları öğrendikçe ne kadar çok vergi ödediklerini, üstelik de bu vergilerin, komitelerin, süreç masraflarının vb. tamamının asıl gaye olması gereken daha düzgün, özgür, eşitlikçi vb. bir dünya için insanların, çalışanların refahına gitmediğini anlamaya başladılar.
Tüm dünya insanları artık daha akıllı ve olan bitenden haberdar. Teknoloji sayesinde her gün daha fazla yetkinlik kazanıyor. Bu sayede de yolsuzluklarda heba edilen rüşvetleri, teröre akıtılan paraları vb. ödemek zorunda kaldıklarını anlamaya, hükümet düzeneklerine, yüksek otoritelere, CEO’lara, ordulara vb. itimatlarını kaybetmeye başladılar. Çabucak çabucak her süreçte kamuya ya da özel kesime süreçler için neden bu kadar çok kurul ödemek zorunda kaldıklarını önemli ciddi sorgular oldular.
Dünyanın gelir ve kaynak dağılım eşitsizliği büyüdükçe bu hususlar daha fazla göze ve akıllara batmaya başladı. Onun için 21. Yüzyıl insanı birebir işleri teknoloji sayesinde bedavaya hem de daha çabuk, inançlı ve direkt yapabileceğini keşfettiği metotlara dört elle sarılacak.
Kuşkusuz kamu otoritesi ve büyük finans kurumları, küresel firmalar aracılık hizmetlerinden aldıkları tatlı bedellerden, ettikleri karlardan, korkutarak, sansürleyerek, ambargolarla, karalama kampanyalarıyla vb. saklayabildikleri örtülü ödenek kolaylıklarından o denli hemen vaz geçmek istemeyecekler ve direnecekler. Maddelerle, zorlamalarla engelleyebildikleri kadar önlemeye çalışacaklar, fakat başarılı olamayacaklar. Dijital ok yaydan çıktı bir kez. Artık geri dönüş yok. Önümüze bakalım…
Hep söylediğim üzere “gelişecek teknoloji chip’de durmaz, durmayacak!” Kripto paraların, blockchain’in gelişimi de engellenemeyecek… Hatta iddialardan çok daha süratli yaygınlaşacak.
Bu sebeple de pek çok ülke bir taraftan kripto paraları yasa dışı bırakmaya, yasaklamaya çalışırken bir taraftan da devlet eliyle bu işlerin araştırılması, hazırlıklar yapılması için özel çalışma, proje kümeleri oluşturuyor, oluşturmalı. Tıpkı şey şirketler için de geçerli.
Bu gelişmeler ışığında, Türk hükümeti Finansal İstikrar Komitesi’ne kripto paralar için düzenlemelerin, data alt yapılarının geliştirilmesi ve finans kuruluşlarının, ticaretin nasıl etkileneceğinin araştırılması için bir çalışma kümesinin oluşturulması talimatını vermiş durumda. Velhasıl 21. yy insanı kripto paraları, blockchain’i sıkı sıkıya, hevesle kucaklayacak.
2018’de herkesin bir kripto para alarak, blockchain tecrübesine başlamasını ve yeni dünyanın bu yeni, çok değerli sistemini öğrenmek üzere önemli gayret sarf etmesini öneriyorum. Finansal okur müelliflik derslerine “kripto para, blockchain” okur müellifliği da eklenmeli.
3- YAPAY ZEKAYI HER YIL BİR EVVELKİ YILA ORANLA DAHA FAZLA KONUŞUYORUZ. SİZCE AKILLANAN MAKİNELERİN YARATACAĞI İŞSİZLİK İÇİN BUGÜNDEN ALINMASI GEREKEN TEDBİRLER NELER?
Bu husus gelişen, giderek de daha kalabalıklaşan, karmaşıklaşan, çevresel ve toplumsal meseleler yaratan insanlık, yeni toplumsal düzenekler nedeni ile ortaya çıkan her teknolojik ihtilalle insanlık için sorun olmuştur.
Yeni gelişmelere, yollara, marifetlere, bilgilere adapte olamayanlar, versiyon yükseltip, güncellenemeyen ve gelecekle senkronizasyon yapamayanlar devre dışı kalır, yapabilenler çalışmaya devam eder. Bu bahisleri önleyebileceğini, mevcudu sürdürebileceğini, eskiye dönülebileceğini umanlara da gelecek sert bir şamar atar, ilerlemeye devam eder.
Hatırlayın, sanayi ihtilalinde mavi yakalılar iş kaybederken beyaz yakalılar ortaya çıkmıştı. Bilgi, bilişim ihtilalinde de beyaz yakalı çalışanlar daha çok etkilendiler lakin çoğalmaya da devam ettiler.
Şu anda ise işsiz kalmak konusunda asıl tehdit altında olanlar beyaz yakalı denen ofis, dükkan, plaza vb. çalışanları ile mesleğini klasik prosedürlerle, klavyelerle icra etmeye çalışan tüm meslek erbabı (doktorlar, akademisyenler, eczacılar, senaristler, yayıncılar, inşaatçılar, mimarlar, her türlü mühendislik vb.).
Böyle acımasız uzun bir liste çıkarabiliriz. Zira çok net kestirebiliyoruz ki çabucak her alanda algoritmik çalışan yapay zeka, robot, üzerinde çip taşıyan çabucak her obje insanların yaptığı pek çok şeyi çok daha süratli, yanlışsız, söylenmeden, sızlanmadan ve daima yapabilir hale gelmekte. Yaygınlaşmakta, ucuzlamakta.
Ne yaparsak yapalım, bu seferki dalga tüm insanlık için çok daha büyük ve tesirli olacak, hiç kuşkusuz büyük türbülanslar, tsunami tesirinde aksiliklere, zorluklara yol açacak.
Bu nedenlerle tüm devletlerin ve özel kesim belirleyicilerin hemen tedbirlere, paradigma değişikliklerine yönlenmesi gerekiyor. Aklı yolu birdir. Şunların çabucak ve kesinlikle aksiyonlar ile devreye alınması lazım.
Teknoloji ve dijitalleşme eğitimi seferberliği başlatılmalı. Her yaş için ve parasız olmalı.
Özellikle tüm akademisyenler için ileri düzeyde teknoloji bilgisi olma zorunluğu konmalı ve birinci olarak onlar bu eğitimlere tabi tutulmalı.
Teknoloji, özlelikle nano, genetik, uzay, mühendislik eğitimleri için vergisiz, full donanımlı, ultra gelişmiş kampuslar, icat, tecrübe alanları yaratılmalı.
En büyük teşvikler ve dayanaklar “yazılım, genetik, nano, uzay, mühendislik” bahislerinde çalışanlara, yeni teşebbüslere verilmeli. Her yaştaki insan bu alanlarda çalışmaya teşvik edilmeli, ödüllendirilmeli.
Teknolojik aletlerdeki, internetteki, veriye erişim alanlarındaki vergiler minimize edilmeli. Herkes teknolojiye çok kolay ve ucuz erişebilmeli.
Kadın nüfus için tüm teşvik, indirim ve kolaylıklar iki misline çıkarılmalı. Bayanlar için dünyanın şimdiye kadar görmediği ölçüde bir olumlu ayrımcılık devri başlatılmalı.
Yardımlaşma, flantropi şuuru arttırılmalı, ulusal seviyede bağlantı lisanı, yumuşayıp, insancıl ve çevreci, birleştirici, kapsayıcı olmalı.
Sanata, spora ve tüm kültürel faaliyetlere verilen teşvikler de en az teknolojiye verilen kadar öncelikli ve fazla olmalı.
Blockchain için meczup üzere hazırlık yapılmalı. Tüm alt yapı yatırımları bu tarafta gelişime geçiş için hazırlanmalı. Dünyanın ne süratli, şeffaf ve ucuz hizmetlerine erişimin tabanı hazırlanmalı.
Ulusal kripto para ünitesi en kısa vakitte yaratılmalı. Başkalarının kabulü ve kullanılmasında da öncü olunmalı.
4- TÜRKİYE’NİN BU MEVZU HAKKINDA ATMASI GEREKEN YA DA ATMAKTA GEÇ KALDIĞI ADIMLAR NELER?
Ülkemizin geç kaldığı, hatta oldukça makus olduğu alanlar:
Laiklik konusunda daha ileri gitmesi gerekirken daha geriye giden bir yola girmesi.
Demokratik unsurlardan, adalet sisteminden uzaklaşılması.
İslam’ın çağdaş, olumlu, insanlığı geliştiren barışçıl, eşitlikçi, aydınlık ve birleştirici halini benimsemek yerine olumsuz, kısıtlayıcı, bölen, ötekileştiren, aşağı çeken makûs yorum ve uygulamalarına kucak açılması.
Bilim, teknoloji, eğitim, sanat, kültür alanlarına olması gerektiği biçimde hatta en yüksek düzeyde kaynak ayrılmaması, bu alanların önünün açılması şöyle dursun, tıkanması.
Kadın, erkek eşitliği konusundaki bağnazlığımız ve aymazlığımız.
Etik, ahlak zafiyetlerimiz ve yolsuzluğa, entrikalara olağanüstü yatkın oluşumuz, yalancılığımız. Buna karşılık şeffaflığı hiç sevmeyişimiz.
Tembelliğimiz (fiziksel ve zihinsel), kısa yolcu oluşumuz.
Özsaygı ve sevgi yoksunluğumuz, hasebiyle töloranssız ve saygısız oluşumuz
Benimsenen, ulusal bir vizyonumuzun olmayışı.
Muz Cumhuriyeti değiliz tamam da “neyiz o vakit?”sorusuna tüm ulusun, tek ses, tek beden ortak bir karşılık verememesi. Birleşebildiğimiz ve çok kısa süren anların yalnızca “ulusça kazık yediğimizi” anladığımız vakitler olması…
5- 2018’DE TEKNOLOJİ DÜNYASINDA NELERİ KONUŞUYOR OLACAĞIZ?
Internet of Things ( Objelerin İnterneti / IoT), Big Veri (Büyük Veri), Artificial Intelligence (Yapay Zeka), Mobiliz Sistemler/ Uygualmalar, Bulut Bilişimi, Toplumsal Medya, Dijital İkizler (Digital Twin), Simülasyon, Siber Güvenlik, Augmented Reality (Arttırılmış Gerçeklik), Virtual Reality (Sanal Gerçeklik), Robotlar, Blockchain, Gereç Bilimi, Nano Teknoloji, Genetik, Uzay, Hayat Bilimleri, Çevre…
Başına “Çok daha” koyarak olmamız gerekenler;
Öğrenen, aksiyoner, vizyoner, stratejik ve kritik düşünebilen, süratli, verimli, üretken, çevik,
Akıllı, hassas, öz saygısı/motivasyonu/güveni/yeterliliği yüksek