Başkenti tanıtmak ve turizmine katkı sağlamak gayesiyle tarihi “Ankara Manzarası” tablosu ekseninde çekilen ve tıpkı ismi taşıyan belgesel, 1 Ekim’de izleyicilerle buluşacak.
“Tarihi Dokumak: Bir Kentin Gizemi, Sof” standı hasebiyle geçen yıl Hollanda Rijks Müzesi’nden Ankara’ya getirilen ve stant sonrasında iki yıl Rahmi M. Koç Müzesi’nde kalmasına karar verilen “Ankara Manzarası” tablosu, belgesele bahis oldu.
Tablonun öyküsünün yanı sıra 17. ve 18. yüzyıl Ankarasının kültürel bedellerinin de yansıtıldığı belgeselin gösterimi, müzede tablonun bulunduğu özel odada yapılacak.
Belgeselin üretimci ve direktörü Muhammed Murat Arslan, tablo ekseninde belgesel çekme fikrinin nasıl oluştuğunu ve çalışmaları yaparken hangi evrelerden geçtiklerini anlattı.
Arslan, geçen yıl stantta tabloyu yakından görme imkanı bulduğunu ve bu türlü bir belgesel hazırlayarak eski Ankara’yı anlatmaya karar verdiğini söyledi.
Bu fikri, Vehbi Koç Ankara Araştırmaları Merkezi (VEKAM) Yöneticisi Prof. Dr. Filiz Yenişehirlioğlu ile paylaştığını belirten Arslan, Yenişehirlioğlu’nun kendilerini çok olumlu karşıladığını ve teknik imkan konusunda dayanak vermeyi kabul ettiğini söyledi.
VEKAM araştırmacısı Dr. Feyza Akder, Ankara Araştırmacısı Erman Tamur, Ankara Rahmi Koç Müzesi yetkilileri ve Hollanda Rijks Müzesi küratörü Eveline Sint Nicolaas ile de irtibata geçtiklerini belirten Arslan, birçok paydaşın uğraşıyla hoş bir eser ortaya çıkardıklarını tabir etti.
“TABLODA GEÇEN BÜTÜN YERLERİ TEK TEK GEZDİK”
Arslan, görüşmeler sonucunda çalışmalara başladıklarını anlatarak, “Belgesel çalışmaları esnasında Ankara’nın anıt mimarisi diyebileceğimiz, tabloda geçen bütün yerleri tek tek gezdik. Tabloda bilhassa vurgulanan Ankara keçilerini yerinde görme imkanımız oldu. Bunun yanında arşivlere girdik, eski fotoğrafları inceledik yani eski Ankara’ya dair büyük bir belleği büyük oranda taramış olduk” dedi.
Çalışmalar sonucunda 17. ve 18. yüzyılda Ankara’nın epey hareketli olduğunu fark ettiklerini vurgulayan Arslan, “Özellikle sof etrafında bir ticari hayat döndüğünü gördük. Ankara keçisi o devir dünya çapında ünlü bir keçi ve keçinin tiftiğinden üretilen sof da Avrupa’daki saraylardan, seçkinlerden Osmanlı saraylarına kadar çok geniş bir kitle tarafından kullanılan bir materyal. Fotoğrafın öyküsü de buradan geliyor. Hollandalı bir firma tarafından tablonun sipariş üzerinde yaptırıldığı düşünülüyor lakin resmi kimin çizdiğini bilmiyoruz” diye konuştu.
“1970’E KADAR TABLONUN HALEP’İ ANLATTIĞI ZANNEDİLİYORDU”
Arslan, “Ankara Manzarası” tablosunun tarihi değerine ait de açıklamalarda bulundu. Tablonun yıllarca Halep görüntüsü olarak bilindiğini lisana getiren Arslan, 1970’de Prof. Dr. Semavi Eyice’nin bir katalogda resme denk gelmesiyle fotoğrafın kıssanın farklı bir boyut kazandığını tabir etti.
Arslan, fotoğrafın genel görünümünden yola çıkan Prof. Dr. Eyice’nin kelam konusu yerin Halep’ten fazla Ankara’ya benzediğini fark ettiğini belirterek, şöyle konuştu:
“O periyotta tiftik, kırkım süreci yalnızca Orta Anadolu’da var. Bu fikirden hareketle Semavi Hoca, ‘Bu, Ankara keçisidir’ diyor. Esasen fotoğrafta de etap basamak Ankara keçisinin kırkımından, tiftik yünlerinin boyanmasından, dokunmasına, ip eğrilmesine bütün sahneler adeta bir sinema şeridi üzere işlenmiş. Burasının Ankara olabileceğini düşünüyor. Üzerinde derin tetkikler yapıyor. 1970’de Türk Tarih Kurumunda ‘Ankara’nın Eski Bir Resmi’ isimli bir konferans veriyor ve orada fotoğrafla ilgili birçok detay vererek, fotoğrafın neden Ankara’ya ilişkin olduğunu kanıtlamış oluyor. Buradaki anıt mimarileri tespit ediyor. Hacı Bayram Mescidi, Julianus Sütunu, Ankara Kalesi, Ankara’nın bugün var olmayan üçüncü suru, Mahmut Paşa Bedesteni, Kurşunlu Han üzere yerlerin tespitlerini yapıyor. 1970’ten sonra fotoğrafın Halep’e değil Ankara’ya ilişkin olduğu katılaşıyor ve envanterde de fotoğraf artık ‘Ankara Manzarası’ olarak kabul görüyor.”
BELGESELİN UZUN VERSİYONU İÇİN SPONSOR ARANIYOR
Belgeselin uzun versiyonunu da çekmeyi düşündüklerini, bu yolla eski Ankara’nın günlük hayatı, ticari ve toplumsal hayatı ile mimari yapıtlarıyla genel bir Ankara anlatısı ortaya çıkarmak istediklerini vurgulayan Arslan, “Eski Ankara’yı anlatırken gereksinimimiz olan çabucak hemen bütün datalar, tablonun içinde yer alıyor” dedi.
Belgesel için sponsor aradıklarını tabir eden Arslan, “Ankara’yla ilgili ne kadar kurum varsa tamamını dolaşarak takviye arayışındayız, takviye talebimiz kelam konusu” dedi.
Arslan, tablonun ve çekilen belgeselin Ankara turizmine katkı sağlayacağını düşündüklerine de dikkati çekerek, “Tablo kentin markası haline gelebilecek özellikler taşıyor. Zira içinde birçok detay, tarihi ve kültürel hafızaya dokunan ögeler var. Münasebetiyle bu, kentin tanıtılması ve turizm potansiyelinin artırılmasında, kentin markalaşmasında önemli” sözlerini kullandı.