Irak’ta 2003 sonrası iktidara gelen bilhassa Şii yetkililer ile İran idaresi ortasındaki ‘yakın bağlar’a yönelik birtakım evraklar yayınladı.
The New York Times gazetesi ile The Intercept internet sitesinde yayınlanan ve 700 sayfadan oluşan bâtın dokümanların, İran istihbaratının özel arşivinden sızdırıldığı tabir edildi.
Gazetenin kelam konusu dokümanlara dayanarak yaptığı habere nazaran, Irak’ta 1 Ekim’de patlak veren hükümet zıddı şovlarda İran’a karşı yansıların artması üzerine İhtilal Muhafızları Kudüs Gücü Kumandanı Kasım Süleymani, Başbakan Adil Abdulmehdi hükümetinin ayakta kalmasını sağlamak ve protestoları bastırmak için Bağdat’a geldi.
Irak Başbakanı Abdulmehdi, devrik önder Saddam Hüseyin devrinde de İran ile yakın alakalara sahipti.
Abdulmehdi’nin, 2014’te Petrol Bakanı olduğu sırada dahi Tahran ile özel alakaları bulunuyordu.
MALİKİ, TAHRAN İÇİN ‘EN SEVİLEN ADAM’
The New York Times’ın, sızdırılan evraklara dayandırdığı haberinde, Irak’ta iki periyot (8 yıl) başbakanlık yapan Nuri el-Maliki’nin Tahran için “en sevilen adam” olduğu kaydedilerek, şu bilgiler paylaşıldı:
“1980’li yıllarda İran’da sürgünde yaşayan Maliki, Tahran için sevilen biriydi. İran, İngiltere’de eğitim alan Haydar İbadi’ye ise Batı’ya daha yakın ve mezhepçiliği az olan biri olarak bakıyordu ve Maliki sonrası Başbakan olmasına ikna olmamıştı. Devrin İran’ın Bağdat Büyükelçisi, Bağdat’ta Yeşil Bölge dışında bulunan korunaklı Büyükelçilik binasında, orada çalışan memurlarla hususla ilgili saklı toplantı yaptı. Toplantının ilerleyen saatlerinde İranlıların İbadi’nin başını çekeceği yeni Irak hükümetiyle ilgili telaşlarının olmadığı anlaşıldı.”
CAFERİ İRAN’LA ‘ÖZEL İLİŞKİLERE’ SAHİPTİ
Eski Irak Dışişleri Bakanı İbrahim Caferi’nin İran ile özel alakaları bulunduğuna dikkati çekilen haberde, 2014-2017 devrindeki Irak hükümetinde de İrtibat, Belediyeler ve İnsan Hakları bakanları üzere birçok bakanın da İran ile yakın alakaları olduğu aktarıldı.
Maliki hükümetinin Ulaştırma Bakanı Beyan Cebir Bakır’ın İran idaresiyle “özel ilişkileri” olduğu bilgisi paylaşıldı.
“SÜLEYMANİ YERİNDEN KALKIP ALNIMI ÖPTÜ’
Dokümanlara nazaran, Bakır, Ulaştırma Bakanlığı sırasında İran İhtilal Muhafızları Kudüs Gücü Kumandanı Süleymani ile Bağdat’taki ofisinde görüştü. Süleymani, Bakır’dan Irak hava alanını Suriye’ye Beşar Esad rejimine askeri dayanak götürmek için İran uçaklarına açması talebinde bulundu.
Haberde Iraklı bakana atfen, “Ellerimi gözüme götürdüm (kabul ettiği manasına geliyor) ve kabul ettiğimi söyledim. O sırada Süleymani yerinden kalkıp alnımı öptü.” tabirlerine yer verildi.
Bakır, Irak’ta İçişleri Bakanlığı da yapmıştı.
“CUBURİ’NİN MÜSTEŞARI İRAN İSTİHBARATIDAN”
ABD basınında yayınlanan bu evraklara nazaran, eski Meclis Lideri Selim el-Cuburi’nin de Sünni olmasına karşın İran ile yakınlığı kelam konusuydu.
Cuburi’nin değerli bir siyasi müsteşarının da İran istihbaratının elemanı olduğu argümanına yer verildi.
CUBURİ’DEN JET YALANLAMA
Sünni Milletvekili Selim Cuburi ise bu argümanlara yazılı açıklamayla karşılık verdi.
Cuburi, açıklamasında, “Amerikan gazetesinde (The New York Times) müsteşarlarımdan birinin İran istihbarat casusu olduğu istikametindeki bilgiden haberim yok. Bir hükümet yetkilisi olarak benim de herkesle bağlarımın olması doğal bir durumdur.” sözlerini kullandı.
Eski Meclis Lideri ayrıyeten kelam konusu evrakların Irak ve İran’daki şovların sürdüğü bir periyotta ortaya çıkmasının soru işaretleri uyandırdığını kaydetti.
IRAKLI CIA CASUSLARI İRAN İÇİN ÇALIŞMIŞ
Yayınlanan dokümanlara nazaran, İranlı casuslar, Irak önderlerini tesir altına almak ve Amerikalılara çalışan Iraklı casusların taraf değiştirmelerini ve ülkenin politik, ekonomik ve dini alanlarına sızmalarını sağlamak için yıllarca süren titiz bir çalışma yürütmüş.
Belgelerde, ABD’nin 2011’de Irak’tan askerlerini çekmesinden sonra CIA için çalışan Iraklı casusları ortada bıraktığı bilgisine yer veriliyor.
ABD ile temasının hayatına mâl olmasından korkan CIA’daki kod ismi “Donnie Brasco” olan bir casus, 2014’te İran tarafına geçtikten sonra “Kaynak 134992” kod ismini alıyor. Kelam konusu casus, CIA’ye ilişkin konutların adreslerini, buluşma yeri otellerin isimlerini, silah ve eğitimle ilgili ayrıntıları, ABD’ye casusluk yapan öteki Iraklıların isimlerini İran’a veriyor.
”IRAKLI YETKİLİDEN ”İRAN’IN EMRİNDEYİZ”
Belgelere nazaran 2014’ün sonlarına gerçek Iraklı bir yetkiliyle bir ortaya gelen İranlı istihbaratçı, ona ABD’nin bölgedeki faaliyetlerini aktarmasıyla ilgili iş birliği teklif ediyor ve “İran benim ikinci ülkem ve onu seviyorum” karşılığını alıyor. Kelam konusu kişi, daha sonra o periyot Bağdat’taki işvereni olan Savunma Bakanlığı askeri istihbarat kumandanı Hatem el-Maksusi’den şu iletisi getiriyor:
“Onlara hizmetlerinde olduğumuzu söyle. Neye muhtaçlıkları varsa emirlerindeyiz. Biz Şiiyiz ve ortak bir düşmanımız var.”
Belgelere nazaran, Irak’ın önde gelen siyasi, askeri ve güvenlik vazifelilerinin birçoğunun Tahran’la bilinmeyen münasebetleri bulunuyor.
IRAK’TA DAEŞ GİBİSİ BİR ÖRGÜT ÇIKABİLİR UYARISI
Belgelerde İran’ın Irak, Lübnan ve Suriye’deki siyasetlerinin İhtilal Muhafızları Ordusunun Kudüs Gücü tarafından belirlendiği ve büyükelçilerin bu ünite tarafından atandığı anlatılıyor. Ayrıyeten İhtilal Muhafızlarının 2014 yılında Irak’ta Sünnilere yaptığı katliamların ABD ile uzlaşma gayretlerini baltaladığı ve Hasan Manevî ile radikal kümeler ortasında tartışmalara neden olduğu belirtiliyor.
İran’ın” Washington idaresinin Irak’ta sağladığı imkanlardan yararlandığı” söz edildiği dokümanlarda, ABD’nin 2003’teki işgalden sonra Irak’ın denetimini İran’a devretme seçeneğine sıcak baktığı ve “Irak’taki tek gaibin İran olduğu sonucunun çıktığı” anlatılarak, şunlar aktarılıyor:
“İran’ın Irak’ta bir aktör olarak yükselmesi Washington’ın işgal sonrası için bir planının olmamasından kaynaklıdır. ABD’nin yürüttüğü siyasetlerin ayağı yere basmıyor ve yeterli hesaplanmıyordu.”
Belgelerde ayrıyeten İranlı kümelerin Sünnilere yönelik makûs muamelelerinden de bahsedilerek, “İran’ın Irak’taki açık müdahalesi ve Kasım Süleymani’nin uygulamaları Suudi Arabistan, Birleşik Arap Emirlikleri ve Katar’ın İran’a karşı birleşmesine yol açtı. İran’ın olumsuz siyasetleri Şiiler ile Sünniler ortasındaki fitneyi körükledi ve DEAŞ’tan sonra buna emsal bir örgütün Sünnilerin haklarını muhafaza savıyla ortaya çıkmasına taban hazırladı.”