Plastik poşetlerin 1 Ocak’tan itibaren fiyatlandırmasıyla kullanım oranı yüzde 77,27 düşerken, 11 ayda yaklaşık 150 bin ton plastik tasarrufu sağlandı.
Dünyada her yıl 5 trilyon adet plastik poşet kullanılıyor.
Türkiye’de ise 2019’a kadar yılda 35 milyar adet plastik poşet piyasaya sürülüyor ve kişi başına ayda yaklaşık 35 plastik poşet kullanılıyordu.
Çevre ve Şehircilik Bakanlığınca, 1 Ocak’tan itibaren başlatılan plastik poşetlerin fiyatlı olması uygulamasıyla, kullanım yüzde 77,27 oranında düştü. Aylık yaklaşık 35 olan kişi başı poşet kullanım adedi 10’a kadar geriledi.
Avrupa Birliği üyesi ülkelerden Hırvatistan, Çekya, Estonya, Fransa, Yunanistan, İrlanda, Lüksemburg, Hollanda, Slovakya, Slovenya, İsveç, İngiltere ve İskoçya’da da plastik poşetlerden fiyat alınıyor.
POŞET ÜRETİCİLERİNE 121 BİN 411 LİRA CEZA
Plastik poşetlerin ücretlendirilmesiyle, 11 ayda yaklaşık 150 bin ton plastik kullanımının önüne geçildi. Buna bağlı olarak yaklaşık 6 bin ton sera gazı salınımı önlenmiş oldu.
Bakanlık tarafından ülke genelinde 2 bin 160 plastik poşet kontrolünde, kurallara uymayan marketlere ve plastik poşet üreticilerine 121 bin 411 lira ceza kesildi.
BARKODSUZ POŞET SATIŞINA DA YASAK GELİYOR
Bakanlık, yıl içerisinde “Plastik Poşetlerin Fiyatlandırılmasına Ait Yordam ve Esaslar”da da düzenleme yaptı.
Düzenlemeyle gümrüksüz satış mağazalarındaki poşetler fiyatsız hale getirildi. Dokuma, oyuncak, elektronik, unlu mamul, giysi, besin üzere eserlerin toptan yahut perakende satışının yapıldığı market, bakkal, kantin, pastane, züccaciye, tuhafiye, restoran, kafe, nalbur ve gibisi yerlerdeki belli poşetler için de fiyatsız satışın geçerli olması sağlandı.
Değişiklik ile plastik poşetlerin kalınlığının değişkenlik gösterebileceği göz önünde bulundurularak yüzde 10’luk sapma oranı, Bakanlık tarafından “tolerans payı” olarak kabul edildi.
Marketlere, barkodlu poşete geçiş için 30 Haziran’a kadar müddet tanındı. Müddetin dolması ile barkodsuz poşet satışı da yasak hale geldi.
Bakanlık ilgili bölüm temsilcilerinin görüşünü de dikkate alarak 2020 için plastik poşetlerin satış fiyatlarında artırım yapmama kararı aldı.
DEPOZİTO UYGULAMASI 2021’DE BAŞLIYOR
Bakanlık bilhassa plastik, cam ve metal içecek ambalaj atıklarının faal bir halde toplanmasıyla endüstriye kaliteli hammadde sağlayarak ithalatı ve cari açığı azaltacak, bertaraf edilen atık ölçüsünün azaltılmasına yönelik “depozito uygulaması”nı 1 Ocak 2021’den itibaren zarurî hale getirecek.
Uygulamanın ekonomik ve çevresel yararları yanında ek istihdam imkanları yaratması da öngörülüyor.
Türkiye’de piyasaya sürülen yıllık yaklaşık 50 milyar içecek ambalajı için depozito uygulamasının ayrıntılarını netleştirmek ve depozito sisteminin Kamu Özel İşbirliği (KÖİ) modeliyle oluşturulmasının uygunluğunu belirlemek emeliyle İstanbul Teknik Üniversitesi ile protokol imzalandı.
İçecek ambalajlarının tüketicilerden toplanması, depolanması, taşınması ve geri dönüşümlerinin sağlanmasına yönelik çalışmalar ise devam ediyor.